Kanserden kurtulmanın en önemli şartı hastalığın erken evrede, henüz etrafa yayılmadan ortaya çıkarılmasıdır. Bunu “kanserde erken tanı” olarak tanımlıyoruz. Kanser ne kadar erken tanınırsa, tedavisi o denli rahat yapılabildiği gibi, şifa şansı da çok yükselir. Bu nedenle vücudumuzun farkında olmak ve şikâyetlerimiz varsa onları ciddiye alarak nedenini araştırmak bizi gelecekte çok zor bir durumdan koruyabilir.
Gerçekten de son yıllarda gerek görsel, gerekse yazılı basında çıkan haberler sayesinde toplumsal farkındalığın arttığını gözlemliyoruz. Buna paralel olarak da özellikle taramaların etkili olduğu kanser tiplerinde ve sağlık hizmetlerine daha rahat erişebilen toplumlarda erken tanı şansının çok arttığını söyleyebiliriz. Bunun da tedavide başarı şansımızı yükselten en önemli değişken olarak günlük pratiğimize yansıdığını memnuniyetle gözlemliyoruz.
Örneğin, akciğer kanserinde hastalığın erken evrelerde yakalanması ve multi-disipliner yaklaşımı benimsemiş, doğru ekiplerce yürütülen tedaviler sonucunda hastaların %35-80’inde şifa sağlanabileceğini biliyoruz. Meme kanserinde de başarı oranı hastalığın bulunma evresine göre değişir. Şifa oranları tümörün boyutu, lenf bezlerine metastaz ve tümörün biyolojisi gibi etmenlere bağlı olarak %35’lerden %90’lara kadar çıkabilir. Tedavi başarısı akciğer kanserlerinde olduğu gibi tümörün davranışını belirleyen genetik özellikler dışında tedavilerin doğru ve akılcı uygulanmasıyla da çok ilgilidir. Bu nedenle tedavi ve takiplerin bu konuda özelleşmiş, deneyimli ekipler tarafından yönlendirilmesi çok önemlidir. Benzer şekilde bağırsak kanserlerinin %90’ının altında yatan neden kanserleşen poliplerdir. Poliplerin kanserleşmeden bulunması ve çıkarılması kolon kanserini engellediği için, bir tarama ve aynı zamanda erken tedavi yöntemi olan kolonoskopi büyük önem taşımaktadır. Kolonoskopi sırasında bütün bağırsaklar polip için taranmakta ve varsa işlem sırasında çıkarılır. Gerek tarama, gerekse tedavi yöntemlerindeki gelişmeler bağırsak kanserlerinde yaşam beklentilerine olumlu yansımıştır. Kuzey Amerika verilerine göre 1970’lerde bağırsak kanseri tanısı konan 100 hastanın 5 yıl sonra %50 kadarı hayatta iken, 2005 yılında bu oranın %65’e çıktığı bildirilmiştir. 2012 yılına gelindiğinde ise her yıl yeni tanı konan bağırsak kanserli hastaların ortalama olarak %70’inin kurtarılabildiği ifade edilmiştir. Bu artışın önemli bölümünün taramalarda kolonoskopinin daha yaygın kullanımına ve bu nedenle hastalığın daha erken evrelerde bulunarak şifa olasılığının artmasına bağlı olduğu bildirilmiştir.
Gerçekten de toplum bazlı son çalışmalarda Kuzey Amerika, Avrupa istatistikleri, 2000’lerden itibaren meme, rahim ağzı, bağırsak, hatta son yıllarda akciğer kanseri gibi sık görülen kanser türlerine bağlı ölüm oranlarının artık düşüşe geçtiğini gösteriyor. Başarı kısmen tarama yöntemlerinin ilerlemesi, erken tanı ve toplum farkındalığının artmasıyla paralel olarak artıyor. Ama kısmen de tedavideki ve sağlık hizmetlerindeki gelişmelere bağlı olduğunu da söylemek gerekir.
Kanserden kurtulmanın en önemli şartı hastalığın erken evrede, henüz etrafa yayılmadan ortaya çıkarılmasıdır. Bunu “kanserde erken tanı” olarak tanımlıyoruz. Kanser ne kadar erken tanınırsa, tedavisi o denli rahat yapılabildiği gibi, şifa şansı da çok yükselir. Bu nedenle vücudumuzun farkında olmak ve şikâyetlerimiz varsa onları ciddiye alarak nedenini araştırmak bizi gelecekte çok zor bir durumdan koruyabilir.
Gerçekten de son yıllarda gerek görsel, gerekse yazılı basında çıkan haberler sayesinde toplumsal farkındalığın arttığını gözlemliyoruz. Buna paralel olarak da özellikle taramaların etkili olduğu kanser tiplerinde ve sağlık hizmetlerine daha rahat erişebilen toplumlarda erken tanı şansının çok arttığını söyleyebiliriz. Bunun da tedavide başarı şansımızı yükselten en önemli değişken olarak günlük pratiğimize yansıdığını memnuniyetle gözlemliyoruz.
Örneğin, akciğer kanserinde hastalığın erken evrelerde yakalanması ve multi-disipliner yaklaşımı benimsemiş, doğru ekiplerce yürütülen tedaviler sonucunda hastaların %35-80’inde şifa sağlanabileceğini biliyoruz. Meme kanserinde de başarı oranı hastalığın bulunma evresine göre değişir. Şifa oranları tümörün boyutu, lenf bezlerine metastaz ve tümörün biyolojisi gibi etmenlere bağlı olarak %35’lerden %90’lara kadar çıkabilir. Tedavi başarısı akciğer kanserlerinde olduğu gibi tümörün davranışını belirleyen genetik özellikler dışında tedavilerin doğru ve akılcı uygulanmasıyla da çok ilgilidir. Bu nedenle tedavi ve takiplerin bu konuda özelleşmiş, deneyimli ekipler tarafından yönlendirilmesi çok önemlidir. Benzer şekilde bağırsak kanserlerinin %90’ının altında yatan neden kanserleşen poliplerdir. Poliplerin kanserleşmeden bulunması ve çıkarılması kolon kanserini engellediği için, bir tarama ve aynı zamanda erken tedavi yöntemi olan kolonoskopi büyük önem taşımaktadır. Kolonoskopi sırasında bütün bağırsaklar polip için taranmakta ve varsa işlem sırasında çıkarılır. Gerek tarama, gerekse tedavi yöntemlerindeki gelişmeler bağırsak kanserlerinde yaşam beklentilerine olumlu yansımıştır. Kuzey Amerika verilerine göre 1970’lerde bağırsak kanseri tanısı konan 100 hastanın 5 yıl sonra %50 kadarı hayatta iken, 2005 yılında bu oranın %65’e çıktığı bildirilmiştir. 2012 yılına gelindiğinde ise her yıl yeni tanı konan bağırsak kanserli hastaların ortalama olarak %70’inin kurtarılabildiği ifade edilmiştir. Bu artışın önemli bölümünün taramalarda kolonoskopinin daha yaygın kullanımına ve bu nedenle hastalığın daha erken evrelerde bulunarak şifa olasılığının artmasına bağlı olduğu bildirilmiştir.
Gerçekten de toplum bazlı son çalışmalarda Kuzey Amerika, Avrupa istatistikleri, 2000’lerden itibaren meme, rahim ağzı, bağırsak, hatta son yıllarda akciğer kanseri gibi sık görülen kanser türlerine bağlı ölüm oranlarının artık düşüşe geçtiğini gösteriyor. Başarı kısmen tarama yöntemlerinin ilerlemesi, erken tanı ve toplum farkındalığının artmasıyla paralel olarak artıyor. Ama kısmen de tedavideki ve sağlık hizmetlerindeki gelişmelere bağlı olduğunu da söylemek gerekir.
